Kondenstop ya da buhar kapanı/ tuzağı, buhar sistemlerinde yoğuşma sonucu oluşan kondensin/suyun sistemden dışarı atılması için kullanılan tesisat elemanlarına verilen addır.
Canlı buharın kaçmasına izin vermeyen bu elemanlar, bir buhar sisteminden yoğuşma, hava ve diğer yoğunlaştırılamaz gazları boşaltmakla görevlidir.
Kısaca buhar tuzağı, buharı tutan ve kondensi boșaltan cihazlardır. Farklı işletme șartları ve yerlerine göre farklı türleri vardır.
Tüm çeşitleri ve fiyatları hels.com.tr'de. Şamandıralı, termodinamik ve termostatik çeşitler için başvuracağınız uzman isim HELS Endüstriyel…
Buhar ve kondensi birbirinden ayıran otomatik bir tahliye vanası olarak tanımlanabilen bu elemanlardan, basınçlı hava hatlarında ve şartlandırma ekipmanlarında biriken kondensin sürekli ve düzenli tahliyesinde faydalanılır.
Son yıllarda buharı tutma özelliği nedeniyle “Buhar kapanı” olarak tanımlanmaktadır. Bu tanımlama ile anlatıldığında, bir buhar kapanı, buharı geri tutar ve değişen basınçlar veya yükler altında yoğuşmayı tahliye eder. Buhar tuzakları, canlı buharı tutarken havayı ve diğer yoğuşmayan gazları hızlı bir şekilde dışarı atmak için iyi bir kapasiteye sahip olmalıdır.
Herhangi bir buhar sisteminin önemli bir parçasıdırlar. İyi bir buhar ve yoğuşma yönetimi, buharın ısının maksimum kullanımı için işlemde tutulması, ancak uygun zamanda yoğuşma ve yoğunlaştırılamaz gazların serbest bırakılması arasındaki önemli bağlantıdır ve onlar olmadan hiçbir buhar sistemi tamamlanmış kabul edilmez.
Zira buhar kapanları, buhar sisteminin verimliliğini koruma konusunda önemli bir rol oynamaktadır.
Tam anlamıyla yoğuşmayı, ayrıca hava ve diğer yoğunlaştırılamaz gazları sistemden temizleme işlevi görürler. Bu da buharın hedefine mümkün olduğunca kuru bir durumda, görevini verimli ve ekonomik bir şekilde yerine getirmesine izin verir.
Basitçe ifade etmek gerekirse, buhar kapanları, sistemde yoğuşarak geri gelen suyu yani kondensatı ve yoğunlaşılamayan gazları buhar ağından uzaklaştırmak için kullanılır.
Amerikan Ulusal Standartlar Enstitüsü, “Kondensatı otomatik olarak boşaltan veya gerekirse buharın kontrollü veya ayarlanmış bir hızda akmasına izin veren bağımsız bir valf “ şeklinde bir tanımlama yapmıştır.
İşlevini kısaca şöyle anlatabiliriz; Bir kazan tarafından üretilen buhar, ürünü ısıtmak için kullanılan ısı enerjisi içerir. Buhar ürünü ısıtarak enerjisini kaybettiğinde, kondensat oluşur. Ayrıca, buharın içerdiği enerjinin bir kısmı boru ve ek parçalardan kaynaklanan radyasyon kayıpları nedeniyle kaybolur. Bu ısıyı kaybettikten sonra buhar yoğuşmaya dönüşür. Bu kondensat oluşur oluşmaz hemen tahliye edilmezse, işleme ısı transferini yavaşlatarak sistemin çalışma verimliliğini düşürebilir. Bir buhar sisteminde kondensat bulunması ayrıca su darbesi veya korozyon nedeniyle fiziksel hasara neden olabilir.
Esas olarak 3 önemli işlevi vardır.
Oluşan kondensi tahliye etmek,
Tahliye sırasında buharın kaçmasına mani olmak
Hava ve yoğuşmayan gazları tahliye etmek.
Hava ve diğer yoğuşmayan gazların buhar sisteminden uzaklaştırılmasının ise 4 önemli nedeni vardır:
Çalıştırma sırasında, buhar sisteme sadece hava boşaltıldığı kadar hızlı girer.
Hava buharı karışımı, aktarılan ısıyı düşüren buhar sıcaklığının çok altında bir sıcaklığa sahiptir.
Hava bir yalıtkandır ve borunun veya kabın yüzeyine yapışarak yavaş ve eşit olmayan ısı transferine neden olur.
Sistemi korozyona uğratan asitten yoğunlaşmamış gazlar olan kondens içinde çözülür.
Kondenstop seçerken, buhar basıncı, karşı basınç, yoğuşan su miktarı ve kullanılacağı yer mutlaka dikkate alınmalıdır. Ancak bu kriterler göz önüne alınarak seçilmiş bir buhar kapanı ile maksimum verim alınır ve ciddi anlamda enerji tasarrufu sağlanabilir.
Çok farklı sektörlerde uygulama alanları vardır. Ana buhar hatları, kollektörler, hastane cihazları ve fırınlar, ısı eşanjörleri, mutfak cihazları, pişirme kazanları, kurutma odaları, sera ısıtıcıları, basınçlı ocaklar, sabit kazanlar, çamaşırhane cihazları, kağıt hamuru kurutucuları, konfeksiyon presleri, boya ve cila tankları, türbinler, marina uygulamaları fuel oil tankları başta olmak üzere çok farklı uygulama alanlarında farklı çeşitleri kullanılır.
Esas olarak 3 tip buhar kapanı vardır: Mekanik, termodinamik ve termostatik. 3 türün de kullanımının avantajları, dezavantajlarının olmasının yanı sıra kullananım yerleri ve elde edilen verim de farklıdır.
Mekanik olanlar vanayı açmak ve kapatmak için kaldırma kuvveti kullanır. Şamandıra kapanları veya kova kapanları olarak da bilinirler.
Yoğunlukla çalışan veya mekanik kapanlar, yoğunluklarındaki farka bağlı olarak buhar ve kondens arasında ayrım yapar. Mekanik tipte olanı, sadece ağır kondensatın tahliye edilmesine ve buharı geri tutmasına izin verecektir.
Termodinamik olanlar ise, termodinamik prensibi ile işletilmektedir. Büyük ölçüde küçük boyutları, geniş basınç aralığı, bir hareketli parça ve su darbesi ve korozyona karşı direnci nedeniyle ana hatlardan kondensi çıkarmak için yaygın olarak kullanılırlar.
Termostatik buhar kapanları ise buhar ve kondens arasındaki sıcaklık farkı üzerinde çalışır. Bunlar, “Sıcaklık kontrol” ya da “Dengeli basınç kondenstopları” olarak da bilinirler.
Kondens, kullanılan buhardan daha düşük bir sıcaklıktadır. Buharın sahip olduğu gizli ısıdan en fazla yararlanabilen tür olarak kabul edilir. Ancak kızgın buharda kullanılmaları zordur. Kızgın buharda kullanılabilen türü termodinamiktir.
Değişken buhar basınçlarına uygun olması tercih edilirliliğini artırır. Hava tahliyesinin rahat olduğu türde bakım kolaydır, aşırı ısınmalara da belli bir noktaya kadar dayanıklıdır.
Bu tipler, radyatör gibi ısıtma için kondensin sıcaklığından da yararlanılmak istenildiği durumlarda kullanım için idealdirler.
Denge basınçlı termostatik
Bimetalik
Sıvı olmak üzere 3’e ayrılırlar.
Buhar sisteminin devamlılığı üzerinde etkili olan bir elemandır, zira hava ve yoğușamayan gazların buhar sistemine önemli etkileri vardır. Sistem durduğu zaman, hav sistem içerisine girer. Bu hava boşaltılmazsa sistemde hava cepleri oluşur ve prosesi etkiler ve korozyona neden olur.
Sonuçta buhar hatlarındaki hava atıcılardan atılmayan hava sistemi kilitler. İlk işletmeye almada havanın boşaltılması gerekir. Bu nedenle kondenstopun iyi hava boşaltma özelliği önemlidir. Kullanılan şamandıralı türler termostatik hava atıcılı olmalıdır.
Buhar hatlarında kapan tuzağı kullanımı ve buhar tahliyesi birbirinden ayrılması düşünülemeyen bir ikilidir. Zira kondensin buhar hatlarından tahliyesi söz konusu buhar tuzakları aracılığı ile gerçekleştirilmektedir.
Sistemin verimli ve devamlı çalışabilmesi için söz konusu kondensin mümkün olan en kısa sürede buhar hatlarından tahliyesi gerekmektedir. Eğer kondens tesisatın içinde kalırsa buhar tarafından sürüklenerek dirsek ve vanalara çarpar. Bu olay koç darbesi olarak tanımlanır ve sistemi sekteye uğratır. Sistemin devamlılığı için buhar hatlarında uygun buhar kapanı kullanılmalı ve maksimum verimlilik elde edilmelidir.
Çalışma prensibi, buhar tuzaklarının çeşitlerine göre değişkenlik gösterir ki zaten 3 temel çalışma prensibine göre üretilirler. Mekanik prensiple çalışanlar, termostatik prensiple çalışanlar ve termodinamik prensiple çalışanlar.
Bu prensipler aynı zamanda türü de belirler.
Genel çalışma prensibi ise şöyledir:
Soğuk kondens, hareketli diski kaldırarak, soğuk kondensin, hava ve diğer gazların tahliye edilmesi sağlanır. Sıcak kondens, disk altındaki dar kesitten geçerken hızı artar, basıncı düşerek flaş buhar haline gelir. Disk üzerindeki flaş buhar basıncı diski iterek kondenstopu kapatır. Disk üzerindeki flaş buhar, ısı kayıpları nedeniyle yoğuşur ve disk üzerindeki basınç kalkarak buhar kapanı tekrar açılır ve kondensi tahliye eder.
Montaj ne kadar doğru yapılırsa ömrü o kadar artmaktadır. Öte yandan bir buhar kapanının yanlış montaj nedeniyle devre dışı kalması da olasıdır. Bu nedenle mutlaka kurallara uygun montaj uzman kişiler tarafından yapılmalıdır.
Montaj yaparken dikkat edilmesi gereken pek çok nokta vardır. Öncelikle bakımının kolay olması için ulaşılabilir bir noktaya konuşlandırılmalıdır. Düz bir pozisyonda yatay olarak monte edilen buhar kapanının düzgün çalışacağı unutulmamalıdır. Ürün etiketindeki fark basıncı, tüm sistemin fark basıncından daha yüksek olmalıdır.
Bu genel ilkelerin dışında ayrıca her birinin önünde bir pislik tutucu bulunmalıdır. Termodinamik ve ters kovalılar, gövdesinde pislik tutucusu ile birlikte üretilirken, şamandıralı olanın giriş kısmına, iç elemanların zarar görmemesi için pislik tutucu konulmalıdır. Üretimde duraksama olmaması gereken bir yer söz konusu ise önemli noktaların kondenstoplarında bypass hattı konulabilir. Eğer çıkışında bir karşı basınç var ise çıkışa bir çek vana konulması da gerekir. Konulmaması halinde ortaya çıkacak negatif basınç farkı, kondensin birikmesine neden olur.
Yanlış yapılan bir montaj, kondensin boşaltılamamasına ve dolayısıyla prosesin kondens ile dolmasına neden olabilir. Koç darbesi ortaya çıkabilir, buhar kapanı zarar görür ve ömrü azalırken, buhar tüketimi artar.
Ölçüm cihazı, buhar kapanının verimli çalışıp çalışmadığını test eder. Bu iş söz konusu olduğunda en sık sorulan soru ise, “en iyi yöntem nedir?” dir. En makul cevap bugün mevcut olan tüm teknolojileri tekli ya da bir arada kullanmaktır.
Çalışma durumunu test etmek için görsel gözlem yapılabileceği gibi sıcaklık ölçümü, ses / titreşim veya ultrason ölçümü ve ya bu yöntemlerin bir kombinasyonu dahil olmak üzere çeşitli yöntemler kullanılır.
Ölçümde bilinen ve en çok kullanılan 2 yöntem vardır.
Ultrasonik Ses
Sıcaklık Ölçümü
Sıcaklık yönteminde sıcaklık tabancaları veya termal kameralar kullanılırken, giriş ve çıkışlardaki akışkan sıcaklıkları ölçülerek buhar tuzağının durumu analiz edilir. Buhar kapanını girişindeki yoğuşma sıcaklığı doymuş buharın sıcaklığına yakın olmalıdır.
Ultrasonik ses ile ölçüm yönteminde ise özel geliştirilmiş ses tabancaları kullanılmaktadır. Bir kapandan akan kondens, ses ve titreşim üretir. Oysa aşınma tıkanma ya da başka bir nedenle amaçlandığı gibi çalışmadığında bu sesler genellikle değişecektir. Bu farkı bilmek ve ölçmek, bir buhar kapanının durumunu değerlendirmek için kullanılabilecek bir yöntemdir.
Ölçüm yöntemlerinde ultrasonik ses ölçüm yönteminin tercih edilmesi daha sağlıklı sonuçlar vermektedir. Çünkü sıcaklıkla ölçüm yönteminde kondens yığılmalarının belirlenemediği durumlarda olmaktadır. Ancak, ultrasonik ses ölçümünün sonuç vermediği durumlarda sıcaklıkla ölçüme başvurulabilir.
Bu testler söz konusu elemanları yönetmenin ve her zaman doğru çalışmalarının önemli bir parçasıdır. Eğer çalışma sırasında sorunlar çıkıyorsa, yatırımdaki maksimum kazancı yakalamak için en kısa sürede onarım yapılmalı veya değiştirilmelidir.
Ölçümler için özel ekipman kullanan deneyimli profesyonellerden yardım almak önemlidir.
Buhar sisteminin düzenli olarak bu şekilde optimize edilmesi, işlem verimliliğinin en üst düzeye çıkmasını ve önemli ölçüde enerji tasarrufunu beraberinde getirir.
Kontrol cihazı çalışan bir sistemde yer alan buhar kapanının görevini tam anlamıyla yerine getirip getirmediğini ve buhar kaçağı olup olmadığını ortaya koyar. Ayrıca performans ölçüm cihazı olarak da işlev görür. Analog ve dijital versiyonları mevcuttur.
Fiyatlar ise kullanılacak olan türe ve kaç adet kullanılması gerektiğine göre değişir.
Sipariş aşamasında kullanım yeri, çalışma sıcaklığı ve basıncı net olarak belirtilmelidir.
Sektörün uzman ismi Hels Endüstriyel’den fiyat teklifi alabilirsiniz.
Fiyat almak için sitemiz üzerinden teklif talebinde bulunabileceğiniz gibi irtibata da geçebilirsiniz.